Bewerkingen van en inleidingen tot onze koralen

„Onze Psalmen en Gezangen." (Bewerkingen van en inleidingen tot onze koralen). Heft 1.

15 Inleidingen voor bekende Psalmen en Gezangen door COR KEE, orgelist der ronde Luthersche kerk te Amsterdam.

Het orgel is onder ons terecht geliefd en er is veel literatuur, die ervoor gebruikt kan worden. Toch nooit genoeg en voor goede muziek blijft nog altoos plaats. Wij hebben bijvoorbeeld tal van koraalboeken voor de Psalmen en Gezangen; daaronder zijn èn zeer goede, die wat meer van de speler vragen, èn zeer eenvoudige, die de beginner in de nobele kunst van dienst kunnen zijn. Beide worden voortdurend gebruikt, niet alleen in huis doch ook in de kerken, door die eenvoudige orgelisten, die gaarne erkennen, niet genoeg begaafd en geoefend te zijn om zelf voorspelen te improviseren, en al zeer voldaan zijn wanneer het hun gelukt, voorspelen van anderen op dragelijke wijze te reproduceren. Welnu, voor zulken is het zeer gewenst, dat af en toe bundels verschijnen, die hen enige afwisseling mogelijk maken en die ook geschikt zijn om bij bepaalde verzen van een koraal gebruikt te worden. De koraalboeken kunnen meestal weinig anders doen dan één voorspel geven, dat bij veel verzen van de Psalm of het Gezang kan dienen; daarom is het ook goed, als er eens voorspelen worden gecomponeerd, die meer passen bij één of ander onderdeel van zulk een lied. Dat is beter dan wat ook wel gebeurt: men neemt eenvoudig uit een bloemlezing één of ander willekeurig voorspel in dezelfde toonaard als het koraal, dat men uit het koraalboek zal spelen, en plakt die twee aan elkander, ook al hebben ze niets met elkaar te maken.

Nu heeft de heer Kee, die een begaafd orgelist is, zich opgemaakt om in deze behoefte te voorzien en ons een eerste verzameling aangeboden, die we gaarne welkom heten. Ik zou ze met de gewone catalogusterm 'mittelschwer' willen noemen. Men moet ze goed bestuderen om ze behoorlijk te kunnen voordragen. Maar het loont dan ook de moeite, dit te doen. En men zal dan gewaar worden, dat deze voorspelen inderdaad inleiden tot het lied, dat men wil zingen. Ze hebben bovendien het voordeel niet te lang te zijn. Ook is de druk zeer duidelijk en de uitvoering naar de eis, zodat hier wel van een aanwinst gesproken mag worden en dit degelijke werk te vergelijken is met de beroemde perzik, die naar meer smaakt.

de M.

Bron: Stemmen des tijds; Maandblad voor christendom en cultuur Jaargang 15 (1926)

Cor Kee, orgelist der Ronde Luthersche Kerk te Amsterdam schrijft ons uit Breda:

Eén dezer dagen heb ik het genoegen gehad enige uren te mogen doorbrengen aan het klavier van het orgel in de Grote Kerk. Dit orgel werd mij om verschillende reden een verrassing. O.a. door het hier te vinden en er zo goed als nooit van gehoord te hebben (moge dit nu anders worden door de orgelbespelingen van de orgelist Willem Zorgman) en door het karakteristieke der stemmen.

Hoe ontroerend „zingt“ de Cello en visionair klinkt de Dolce. Hoe heerlijk geschikt is de Clarine om een pastoraal stemming te vertolken, trouwens in het gemengde spel doet deze stem het ook zeer goed en geeft een fijne Franse kleur. Hoe wijdingsvol klinken de grondstemmen en een bijzonder effect geeft het. wanneer bij de 8 en 4 voeten de Quint bijgenomen wordt. Alles is dan even doorzichtig. En niet alleen is dit zo bij deze samenstelling van geluid, maar ook het gehele „volle werk" munt uit door een klaarheid, die men niet veel zo aantreft. Voorwaar een Bach-orgel!

Sterk raad ik vele orgelenthousiasten in Breda en omgeving aan dit schone kunstwerk te gaan bezien en beluisteren en moge het de plaats gaan innemen waar het recht op heeft. Op dit instrument worden vrijdagsavonds om de 14 dagen orgelconcerten gegeven, ‘t eerstvolgende morgen.

1930-09-01

 

Alphen aan den Rijn - De heer Cor Kee, orgelist der Ronde Luthersche Kerk te Amsterdam, heeft ons maandagavond vergast op zijn groot muzikaal kunnen in de Ned. Herv. Adventskerk, Julianastraat. Een niet te lang en uitgezocht programma was door de talentvolle musicus saam gesteld, een program dat natuurlijk aanving met een concert van de orgelmeester JS Bach, dat in a-moll.

Met indrukwekkende kracht en fijn tot uitdrukking gebrachte doorwerking der melodieën, waarbij de orgelist vooral in het adagio blijk gaf de registers kundig te kunnen behandelen, werd Bach’s grootse geest door het prachtig door Steinmeyer gebouwde instrument tot ons gebracht. Persoonlijk voldeed ons echter nog beter het machtig en geduldig geschreven Heldendicht van de Belgische meester Cesar Franck, een werk vol kleur en gloed, vol diepte en kracht. De heer Kee had hiermede al bijzonder gelukkige keuze gedaan.

Tot welk een bijzondere klankkleur en fijnheid een door bekwamen hand bespeeld orgel te krijgen is, lieten de volgende stukken, een Impromptu van Coliridge-Taylor en een Klaagzang van Guilmant, horen. Vooral het laatste stuk was voor de opmerkzame luisteraar een genot. Evenzeer viel het ‘Gebed‘ van Lemmens op, waarbij de componist de deemoedige devotie uitnemend wist te versterken door het tremolo-effect.

Ten slotte ontpopte Cor Kee zich als een kundig componist in een bewerking van Psalm 25:2 „Heer, ai! Maak mij Uwe wegen”, een „Droom" en een „Toccata over Ps. 33”, die laatste een bijzonder machtige slotbewerking bleek te bezitten, indrukwekkend, doch ons inziens wat breed uitgesponnen is. Het concert, dat vlot werd afgewerkt, was een hoogstaand muzikaal genot en liet slechts één verlangen over, ‘t verlangen naar een spoedige herhaling!

Bron: De Rijnbode 25-11-1925